Aktualności

Czy to koniec Shengen?

Wydarzenia z ostatnich miesięcy i niedawne słowa kanclerz Angeli Merkel każą niektórym wieszczyć rychły upadek strefy Shengen. Nic bardziej mylnego – podobny scenariusz byłby bowiem katastrofą ekonomiczną na olbrzymią skalę

58566788631aaf41d7a1o-jpg

Wynika tak z niedawno opublikowanej analizy niemieckiej firmy badawczej Prognos zleconej przez Fundację Bertelsmanna. Okazuje się bowiem, że nawet przyjmując optymistyczny wariant wydarzeń, przywrócenie kontroli granicznych w Unii Europejskiej doprowadziłoby do ogromnego wzrostu kosztów produkcji i w efekcie także do wzrostu cen. Z wyliczeń niemieckich badaczy dla tego optymistycznego scenariusza , dla całej UE straty finansowe sumowałyby się w ciągu najbliższych dziesięciu lat do kwoty  blisko 470 mld euro. Przyjmując zaś bardziej pesymistyczne założenia, do roku 2025 skumulowany spadek unijnego PKB wyniósłby od 0,5 do 1,4 biliona euro. Na takie straty nikt po prostu nie może sobie pozwolić. Tym bardziej, że skutki uboczne rozpadu Shengen wpłynęłyby również na relacje handlowe z USA i Chinami.

Niektórzy zwracają uwagę, że zwłaszcza w naszych niebezpiecznych czasach, byłby to czarny scenariusz. Nie wiadomo bowiem, jak bardzo podobna sytuacja utrudniłaby transgraniczną wymianę informacji – także na temat terrorystów. Ale nie tylko – chodzi tu też o współpracę dotyczącą danych o firmach.

Strefa Schengen obejmuje dziś 25 państw europejskich. W tym 22 Państwa Członkowskie UE: Austrię, Belgię, Republikę Czeską, Danię, Estonię, Finlandię, Francję, Niemcy, Holandię, Grecję, Hiszpanię, Litwę, Luksemburg, Łotwę, Maltę, Polskę, Portugalię, Słowację, Słowenię, Szwecje, Węgry, Włochy, oraz 3 państwa stowarzyszone: Islandię, Norwegię i Szwajcarię. Państwami Członkowskimi UE, które nadal pozostają poza obszarem Schengen, a tym samym nie zniosły kontroli na granicach wewnętrznych są Wielka Brytania i Irlandia. Jednakże mogą one stosować niektóre postanowienia dotyczące współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych.

Konwencja Wykonawcza z Schengen weszła w życie w roku 1995, a następnie została włączona do systemu prawnego Unii Europejskiej na mocy Traktatu Amsterdamskiego z 1997 r. Dorobek prawny Schengen do unijnego porządku prawnego włączył Traktat Amsterdamski, który wszedł w życie w maju 1999 r. i od tego czasu są stosowane i i nadal rozwijane w prawnych i instytucjonalnych ramach Unii Europejskiej.
W skład dorobku prawnego Schengen, poza samym Układem z Schengen i Konwencją Wykonawczą, wchodzą m.in. Protokoły Akcesyjne i Porozumienia do Układu z 1985 r. oraz Porozumienia Wykonawczego z 1990 r. zawarte z Włochami (podpisane w Paryżu 27 listopada 1990 r.), Hiszpanią i Portugalią (podpisane w Bonn 25 czerwca 1991 r.), Grecją (podpisane w Madrycie 6 listopada 1992 r.), Austrią (podpisane w Brukseli 28 kwietnia 1995 r.) oraz z Danią, Finlandią i Szwecją (podpisane w Luksemburgu 19 grudnia 1996 r.), wraz z odnoszącymi się do nich Aktem Końcowym i Wspólnymi Oświadczeniami, decyzje i deklaracje przyjęte przez Komitet Wykonawczy ustanowiony na podstawie KWS z 1990 r., a także akty przyjęte przez organy, którym Komitet Wykonawczy udzielił kompetencji decyzyjnych dla jego wdrażania (łącznie około 3 tys. stron).